Herfst in Toscane met kastanjes
Herfstmaand - kastanje maand
Oktober is de maand van de kastanjes in Toscane. In Nederland kennen we ze wel, maar doet nauwelijks iemand moeite om ze te zoeken, laat staan roosteren en eten. In Toscane is dit wel anders! Van oktober tot december vind je op markten bijna altijd wel iemand die kastanjes roostert en in een puntzak van opgerold papier verkoopt. Het roosteren gaat op een hout vuurtje in een grote pan of een soort cementmolen met gaten erin die boven een vuurtje wordt rondgedraaid.
Een traditionele combinatie is geroosterde kastanjes met nieuwe wijn, vino nuovo (in november is de nieuwe wijn klaar). Alleen dit al maakt een weekje vakantie in Toscane in de herfst de moeite waard (neem daarbij dat de prijzen lager zijn en dat er heerlijke andere specialiteiten op gebied van eten zijn, zoals allerhande paddestoelen, nieuwe olijfolie en de beste kwaliteit truffels). Maar dit terzijde, terug naar de kastanjes!
De kastanje - traditioneel voedsel
In de bergen van Toscane waren kastanjes wat aardappelen voor de Lage Landen waren, een onmisbare bron van voedsel voor de armen (en die waren er destijds in overvloed). Tegenwoordig is dat niet meer zo, maar de recepten van toen zijn niet verdwenen. Onze mentaliteit is wel wat veranderd, want wie heeft er nu nog zin om een kilo kastanjes schoon te maken? Het is erg veel werk. Eerst de harde bruine buitenste schil van de kastanje eraf pellen en daarna het dunne binnenste schilletje. Echter, het is de moeite waard. Tamme kastanjes zijn heerlijk, ook nog gezond en glutenvrij. Een echte superfood!
De kastanje - middelpunt van dorpsfeesten
Het stikt in oktober van de Toscaanse dorpsfeesten (sagra) die de kastanje als middelpunt hebben. Marradi, Abbadia San Salvatore, Arcidosso, Piancastagnaio, Palazzuolo enz. Je eet hier van alles dat met kastanjes is gemaakt. Geroosterde kastanjes, een typische ‘kastanjetaart’ (castagnaccio) met pijnboompitten en rozemarijn, polenta van kastanjes en ga zo maar door.
Kastanje - de soorten
Er zijn wilde kastanjebomen die de normale kastanjes leveren. Wie tijd en zin heeft gaat de bossen in om kastanjes te zoeken. Dan zijn er ook oude kastanjebossen die zijn aangelegd (voor de tweede wereldoorlog vaak nog) en deze produceren de ‘marroni’ een groter type kastanje. Deze kastanje bossen hebben zware tijden achter de rug door allerlei ziektes. Er is dus niet veel van over. Tegenwoordig is er een nieuwe ziekte die de kastanjes bedreigt, in de vorm van een soort wesp.
Dan is er ook nog een ander type kastanje, de paardenkastanje (hippocastanum). De vruchten van deze boom zijn niet eetbaar (ze zijn zelfs giftig voor mensen), maar de bladeren en bast bezitten allerlei geneeskrachtige stoffen. Het is een gebruik en bijgeloof dat je in de winter een kastanje in je zak moet hebben tegen verkoudheid en griep. Vele mensen in Toscane doen dit dan ook trouw … maar helaas schijnt het niet echt te helpen.......
Vroeger werden kastanjes gerookt om de houdbaarheid te verlengen. Heel af en toe kun je nog ‘farina di castagne’ (kastanjemeel) vinden dat op de traditionele manier is gemaakt, met een fantastische geur en smaak. Mocht je dit op de kop kunnen tikken en je hebt geen zin om een kastanjetaart te maken, probeer dan om er een pannenkoek van te bakken (mix kastanjemeel met melk) en die met wat honing warm op te eten. Eenvoudiger kan niet en het is gezond en ontzettend lekker.
Kom kastanjes proeven in Toscane in de herfst. Mail ons voor passende vakantieadressen > toscane@tritt.nl
Aangepast: 10-10-2022