La Befana; de sinterklaas van Italië in januari

(foto header: Foto di Moondance / Pixabay)

Met name kinderen worden door La Befana, een oude heks die op haar bezemsteel cadeaus uitdeelt, in de nacht van 5 op 6 januari - Epifania - flink verwend. In plaats van hun schoen te zetten, hangen Italiaanse kinderen rond La Befana hun sok aan de schoorsteen.

Presentjes en snoepgoed

De volgende ochtend is die in de meeste gevallen gevuld met presentjes, maar vaak ook snoepgoed dat kooltjes moet voorstellen. Op die manier maakt de oude dame de kinderen duidelijk dat ze niet het hele jaar door braaf zijn geweest.

Driekoningen

Wat de exacte oosprong is van La Befana, is niet bekend. Volgens sommigen zou het een Keltisch gebruik zijn, maar anderen zien een link met het Griekse Epifania (onze Driekoningen). In het laatste geval zou er een link zijn tussen de cadeaus die de heks meebrengt en die van de drie koningen die een bezoek brachten aan Jezus.

Voor volwassenen is het verbranden van de Befana doorgaans het leukste onderdeel van het kinderfeest. Dit gebruik is vooral te vinden in de noordelijke provincies van Italië. Nadat een pop gemaakt van stro en hout is rondgereden door de stad, gaat de ‘oude heks’ op de brandstapel. Hele dorpen verzamelen zich rond het vuur, om zo samen nog eens het nieuwe jaar in te luiden.

Vrije dag

Omdat het voor Italianen een vrije dag is, worden er aardig wat activiteiten georganiseerd rond Epifania. Zo zijn er marktjes, muziekoptredens, maar ook musea openen vaak gratis de deuren op de zondag rond Epifania. In Pistoia daalt La Befana op 6 januari af van de grote klokkentoren, terwijl ze in Livorno cadeautjes uitdeelt aan de kinderen.

Iedere stad en elk dorp geeft zo een eigen draai aan een eeuwenoude Italiaanse traditie. Een traditie die des te bijzonderder is, omdat wij hem in Nederland niet kennen. Om die reden wordt La Befana dan ook wel de Sinterklaas van Italië genoemd.