Sardisch: nog steeds springlevend
Onverstaanbaar is het, zelfs voor veel Italianen: Sardisch, oftewel de officiële tweede taal van het eiland Sardinië. Het wordt momenteel door ongeveer 1,3 miljoen mensen gesproken, of zo’n 80% van de bewoners van Sardinië. Ook komt het terug in muziek en zang. Sinds 1999 heeft het dezelfde status als het Italiaans, waardoor ook het dagelijks bestuur en het onderwijs in het Sardisch mogen plaatsvinden. Binnen het Sardisch zijn er vijf verschillende varianten: Logudorees, Nuorees, Campidanees, Gallurees en Sassarees.
Invloeden
De geïsoleerde ligging van Sardinië maakte het een geliefd doelwit voor landveroveraars, die allemaal hun sporen nalieten. Zo ook in het Sardisch, dat is beïnvloed door heel veel verschillende culturen. Naast Latijnse invloeden zijn er ook Arabische, Catalaanse en Spaanse woorden terug te vinden in het vocabulaire. De uitspraak heeft veel weg van zowel het Latijn als het Spaans.
Imago
Hoewel het Sardisch nu officieel een taal is, wordt het door Italianen nog niet altijd op die manier beschouwd. In veel Italiaanse bibliotheken zijn boeken erover terug te vinden binnen de categorie Italiaanse dialecten of Italiaanse taalkunde, oftewel als afgeleide van het Italiaans. Bovendien hebben sprekers van het Sardisch vaak het imago een beetje ‘boers’ te zijn. Dit heeft er mee te maken dat het Sardisch vooral gesproken wordt in de wat verder weg gelegen bergdorpjes en minder in de grote steden.
Woordenlijst
In de meeste toeristische gebieden spreekt men naast Sardisch en Italiaans vaak op Engels en Frans, aangezien dit op school wordt onderwezen. Het is echter aan te raden om een basiswoordenlijst Sardisch mee te nemen, voor het geval dat. Enkele handige woorden:
Sardisch Nederlands
Bonas dies! Goedendag!
Pro praghere Alstublieft
Gratzias Bedankt
Gratzias meda Heel erg bedankt
De nudda Graag gedaan
Bona tarde Goedemiddag
Bona notte Goedenacht
A faeddas s’ingresu? Spreekt u Engels?
Ite ti nas? Hoe heet je?
Praghere Aangenaam
Inuve est...? Waar is...?
su ristorante het restaurant
s’albergu het hotel
A b’est...? Is er...?
s’abba water
su binu wijn
Adiosu! Tot ziens!
Vertaling vanuit het Sardisch vindt u in dit online woordenboek.
Het personeel van de vakantiewoningen van Tritt spreekt naast Italiaans en Sardisch altijd wel Engels of Frans. Maar zij zullen het zeker op prijs stellen als u bovenstaande woordenlijst gebruikt!
Leer nog meer Sardisch:
Deze blog post delen:
